top of page

Luisa Cadena, Amasanga Warmi Simayuka Tukun

 

Cuintangui! shuj runashima mana warmi munaushca runashi, sachata puringawa rira, puringaj rij shuj warmita tupara, sacha mashti amasanga warmita, tupajpishi nira paita ricushca ricujpi ña allí ricuiwan taj chingarira, maican warmishan, ñucata piwas mana munashca causajchu ani, apisha ñuca apisha cuti mascajgrishalla nishashi chillatata rira paiga lumata atun lumai, rijpi ricujpiga shuj ruyallashi shayaushcara, casna ruya riqui shayaushcara ña casnai, maibichari chi sacha warmi chi amasanga warmi shayaura chillaita chi ruya shayaushca casna ruyawawa, ima munai asnaj tujyashcashi shayaushca, caibimi shayaura yachin chi warmiga, caichu casna tucun nirashi, pai tucushcachan amasanga warmi chi simayuca sisa ruyawa pai tucushca, chishi pai nira chi runa nishca apaimachu pilashachu apaima, wa ñuca warmichu tucungaraun imananshi nishashi pai ricusha pallashca mujtishca hay maibi shayaunshashi nira,  ña mana tupasha wasita rishca, wasita rishashi puñushca, puñujpi pai muscuchishca ñucami shayaurani chibi, cunanga canga warmita apingami raungui, ñucami simayuca sisa ruya wawamani ñucamani nishcashi, canga canda imainata can ñucata mascawarangui chashnallatami canda warmiguna munasha mascanga raunguna apingami raungui warmita, ñucamani amasanga warmimani ñuca simayuca sisa warmiga caibi shayauni nishcashi, chiga nijpiga pai haber upijgringui, mingai cayajpiga ringui?, risha ricungui warmiga ima shinami munai tucunga raungui, candachu mama munanaun cunan ñuca canda haber ñucami canda cai  ricuchini nirashi, ama pitas ricuchinguichu caitaga, ñucami shayauni nishcashi chi simayuca sisa ruya tucushami shayauni nishashi, paita muscuchijpiga paiga pasiangawa ciertuchan nisha domingo punzha cayajpi rishca pasiyangawa, chiga pasiyangawa rijpiga pugri runa mana munaushcata shujpas chi munara, shujpas chi munara, shujpas ñucata apiwai, ñucata apiwai, ñucami canda munani, ñucata apiwai ñucawan causangawa nishashi chi runata nira,   chi astaun washamanda shamujshi pai larui tzan tiarira, cunanga camba warmimi tucuni nishashi apira, chimandashi pai warmiyuj tucura dinoga tucui millashcashi causaj ara pugriga irrizha runa chara pai,   chi chiwanshi apishcan, ña chaibi tucurin ña mjo.

Najpi ña cuna shina intindini, shu mana mana piwas munashca mana munaushca runashi causara irrizha runachara pai mjo, mana ali runa, piwas paita mana munaj ashcauca aja, chishi puringawa rishca casna awalumata aja, rishca ricujpi warmi shayaushca pai simayuca tucunaiga warmi shayaushca pero wawa warmi warmi ña, shaya allí warmi asisha ricushcashi ujtu shina quiruyuj shayaushca, mana ruya quiruyujga a, ricusha asisha shayupi pishanya a a cunan caitami apisha nisha pai ricunga rijpi ricujpi illan a, mascashca illan illan, illajpi wasita tijgrashca chunllashi puñushca, mana pitas cuintashca mjo, paita muscuchishca ñucamani amasanga warmi mjo, ñucatami ricuwarangui, cunanga ringui ricujgringui chaibimi sisarisha shayaunga simayuca sisaga ari ruyaga nishca, chiga pajtashca, muscujca rishcashi chillaita caibimi shayaura nisha ricujpi ima munai ruyawawa munai asnasha sisashashi shayaushca aja,  hay canzhu tucurangui caibi ali warmita ricush ricurani asisha shayawaura nishashi nin, mascasha maibishaun nisha ricujpi illan aja ña mascajpi illan chi warmi, cuti rishca wasita, risha chishi muscuchira ña paita a a ñucatami ricuwarangui canga ñucamami amasanga warmiga nishcashi mjo, chiimi ñuca shayaurani cunanga risha ricujgringui, chibimi casna casna ruyawawanmi shayaunga, munai asnashami shayaunga, ñucami shayaunshani nishcashi ñuca mjo, canga ñucata canga imainata can ñucata ricungawa shamuwarangui chashnallatami canda mascanga raunguna nishcashi ari, cunan can maican asuai upingawa cayajpi ringui nishcashi mjo, ricungui canda warmiguna canda mascanga raucunata nishca mm,  chiga nijpiga cayajpiga pugrirucuga rishcashi pasiyangawa, hay warmiguna ñuca apishcangui, ñuca apishcangui, ñuca apishcangui, ñucata apiwai, canda mana pis munanaurachu, ñucata apiwaichi mm paina quillachiwaira chi runata mm, chaiwan  pai pai warmi tucunaga washashi shamoushca, washa shamuja tzan tiarij shamushca, cunanga ñucamani camba warmi nishcashi mm paita apishca riqui, pero chi amasanga warmi mana! mana runa warmi runa warmi, chi amasanga warmishi simayucaga tucura eso chashnaman, ña chibi tucurin, ña mjo.

Uyai chita mana cuintashcani chibishi chi sisaga muscuchishaga cantara ña ñucanchi casna cantangawa cai simayuca sisataga a a au chibi aja y chi warmi chi sisa ruya cantashca, chi warmiga sisashi tucushca nini ruyawawa chi amasanga warmiga aja, chi chi ruya cantaca? Ruyashi cantashca muscuibi a ña, chitashi llujchichisha cunangama ñucanchi cantanchi riqui a chi chimanda shamun! chimanda chiga llujshishcaman a cantanaga.

Chi warmi atun warmi aca o ichilla? a a ñucanchi shina warmi chara yachai, yana quiruyujcha asisha shayai ricura.

Paiwa quiru wituj witujwa pintashca! enda shinqui shina quiruyujcharan paiga, itujwa pintashca! mana yana mucu canijchararai yana aja, yana mucuta canisha yanajta ranaun quirutaga aja mjo. 

Y pai shina rica, shi warmi chingarica? Ña chillaicha chingarira chishi a chi cari shamusha mascara ña maibichaun nisha paita apisha nisha, cayandi rishca, ricuirijpi chi ruya shayasca ña chi yura shayaca! enda ruyacha sachai shayaura ima munai. 

Pai chi chi cantu cantaca pai! a a muscuchisha, muscuibi mjo pero chi washa chita muscuibi yuyachica muscuibi yachashca  a a cuti cantaca pai shinami! pai cantashca, chi warmita apishca washa cantashca ñuca irrizha runa cunanga allí warmitami apini porque chi warmita tuparani chillaita chi sisata tuparani mjo, chitashi ricuchiwai nijpi mana ricuchigara pai aja, pai warmi apishca washa cantaca! warmi apishca washa, chi paiga muscuchira ña ñucaga canga chiwami apingui nira ña, can irrizata mana canda munaj anaura riqui cunanga, pero pai najpi! pero pai allí warmitashi apira aja mjo, najpi chi washa chi pero pai rica shu mingama shinami! mingama paina cayajpi tiaushashi rira, rishalla mingaima nisha tzan tiarii rishca taulai, tiarij rijpiga warmiguna casna sultiragunaga caimanda caimanda, caimanda ñucata apiwai ñucan canda munani pai cantashca washa! pai cantashca washa, caimanda chimanda chi apiwai ninaura, apina warmiga washashi shamun aja, washa shamujca tzan tiarishca a ña ña, cunanga ñucamani camba warmi, najpi y pero chi simayuca warmi paiwa warmi cuintamaca!  paiba warmi cuinta, ña pai ricushca, pai yachachishca, pai paitaga ña  chi cantaj cantashca paita, candachu mana munanaun, cunanga apingami raungui  warmira, ñucaga chunga cusayujmani ñucamani amasanga warmi, chazallata canda tandaringaranun nirashi nin riqui ña, najpi chi, pita chi, chi runa, chi irus runa! chi irriza runa chi irriza runa callari timpu, imarai irriza! chi manachu shuj mana allí runachu tianaun no cierto paiwa a au ña chi, mana allí runata pugrita irriza, irriza nisha camij ashcauna aja, irriza, singazapa, wistu shimi camij ashcauna mjo, singazapa, ishtusinga y chi runa pita yachachica camba camba yayara? Ñucanchi cuti ña shuj shuj shuj yachasha, chita yachaja riqui ñuca ñaña charin prima ñaña, cantaj ñuca yaya tucashcata, ñuca yayami yachashcara pai chari rucutami win yachachira pai,  chiga Albina yachara, casna wawa tiajllata shuj runa shuwasha rira, wawa pichishca wawashuj charij, mana cantaibaj, shuwanun, apanaun paiguna cantajpi cantajpi chita cantajpi, pita cantaca camba pai cantana yachara imaita ñuca cantauni ari chashna, pero pita shuwaca? Cuti shuj runa a pai Utinero nishca,  pero pero chi wawas shuwasca saquirira cuti pai wawaga a Albina wawa, chi piwajta ashca! Albina Albina, Albina  piwa tian camba ayllu, Albinaga ñuca prima ñaña a, paiwa cusa ara Abilardo mjo pichishca wawa saquirira riqui, pai chita yapa cantajtaga shuwan a shuwasha rishca, chi warmi cantaca! chi warmi cantaj chitaga shuwasha rishca a, chiraigu mana yangaga cantaiwaj y pai pai munaca chi runawa ringawa? enda munasha apasha rishca mm mjo. Chiraigu mana cantaibaj ñucanchi nij anchi manzhaj anchi, caran runashi munan. Cari yapa munaj manun caita  cantajpi, yapa munanaun.

bottom of page