top of page

Travels of the Jesuit Fathers

Pagri Jesuita Purishcamanda   
From Alessandra Foletti Castegnaro.  Tradicion oral de los Quichuas Amazónicos del Aguarico y San Miguel. 1985.  Pp. 150-152.

 

 

 

Kwintangarauni pagri jisuita purishkamanda.   Ñaupa uras Sanjosi, Loritu, Avila, pariju chaita purishka.  Chi-manda kwintangarauni.  Pagri purishka-mi, nin, San Josi llakta-ma, Loritu llaktama, Avila llakta-ma.  Shutichisha, kasarachisha purik ashka.  Purishka-i ñaupa punda apashka lomaritsu ungui-ra  —catarro ungui-ra—, 
Apasha chi wawaunara, pai  shutichisha, kasarachisha pai sakishka maltauna-ra illakta wañuchik tukushka.  Tukurinaushka lomaritsu ungui-wa. Illakta tukurinu-jpi:— “Imara tukun? Pagri shamushka-manda chasna tukun,” painapura rimanushka. Shina-ra sakinushka.  Yaya pagri unguira aparisha puri-kacha-shkas, sakinushkami.

Unai, unai, kuti-llara paktashka, kuti shutichin-gawa, kasarachin-gawa.  Kuti paktashkapi chi washa shutichisha, kasarachisha sakirishka.  Sakirishka-i, alli kausauj-lla, sarampiun apasha rishka.  Sarampiun apa-sha riushka-i, sarampiun unguira saquisha rishka.  Saquisha riu-jpi randi sarampiun ungui-wa wañun-gaj kallari-nushka.  Tukui wawauna, ruku-guna-s, ñaka tukurinushka.  Chi-bi piñarinaushka,  “Pay purishka-manda-lla shina tukun.”   “Kuna chi pagri-ra wañuchin-gawa lugarda kui kapitan.’ --paita tapugrinaushka, painapura.  “Mana,” nishka pay.  “Ima rasha kasna kamachiuj purij-ta wanchinaga?  Ima rasha kamachiuk purik yawarda talinanga anga?”  Kuti saquinushka kasna nijpi.

 

Washa yaya pagri kuti rishka pay-wa llakta-ra.  Paiwa llaktara risha, unaibi unaibi kuti shamushka, kuti kasaran-gawa, shutichin-gawa. Wawaguna, rukugunas, shunguyuk shamushaga kutillara kasarachishka, shutichishka.

Ñaupa Sanjosi, Avila, Loritu llakta ashka campanaguna tianushka.  Chi campanaguna, pagri-llara apamushka nin, kimsa llakta rikuj ashka pai.  Kimsa campanaguna-ra apamushka, shamuk chita uya-chi-sha tukuy runagunara tandachingaj.    Shinajpi kuti shamusha-ga, Loritu, Avila, Sanjosi, kuti shuk tunu unguira apamushka nin, camaris nishka ungui.  Chibi chi unguiwa wawandi rukugunandi imaspas tukurinushka, wañushka. Mas tukurishaga, “Mana,” ninushka.  “Kuti shamu-jpi-s shugrai wanchipanalla an-mi.  Kuti shamujpi-ga permisuta ku-wa-ngui, kapitan-da rimanushka.

“Kanguna yachanguichi,” nishka.

 

Chapagawa kallarinaushka.  Washa chapa-ri-u-shka-i, shamushka pai.   Pai shamushka-pi apinushka, pagri-ra api-sha mana yanga wanchinushka.  Ima tunus burlasha wanchinushka, ninun.  Payguna warmi ishpa-wa, warmi isma-wa, ima-wa-ras kauchusha, ismashkara kauchusha, upichinushka.  Waktai kachashka wanchinushka pagrira pai shinalla:

 

“Pagri mana kasna iku-kpi-ga ima mirasha kausanarami aka.  Pagri yaikuna-manda kuna randi ima unguita apamushka wanchij tukuchishka,” nisha piñanushka.  Paiguna randi wañuchinushka, San Jose runaguna.  Wañuchisha chi pagrira ña ichunushka.  Sukta campanara ichusha mitikusha rinushka.  Chi-lla-i saquirinushka nin, chi campanaguna.  

 

Chibi Loritumanda, Avilamanda purij anushka, yaya pagri karan kuti shamuna ajpiga llutarisha purinushka.  

 

Kuti riukpiga campanalla warkurik ashka.  Warkurishkamanda urmasha sirishka.

 

Allpai urmasha chingarishka nin, wawa bula tukusha.  Chasna sirikpi rikuj rikusha shu runauna, Avilamanda runauna:  “Mana kai campanara apangawa rashun,” nisha yuyarisha, ñalla mana apachij campanara apanushka, nin.  Ishkai campanara apasha rinushka Avilara.  Avilara apasha rijpi, chibi sirishka, chi pagri wañushkamanda shuashka kwinta apanushka.  Avila jatun llakta mashka, kunagama chi campanara charinun Avila llaktai.

 

Kuna-lla, kuna uras, tukui chita tukushka washa, shuk pagri kuti ikushka.  Pai ikushaga, manara kasarachishkai, manara shutichishkai, purisha:  “Ima rasha mana miranguichi?” nisha tapushka pay.

 

Chibi kwintanushka, “Ñaupa uras Avila-manda pagri shamuj akshka-i, karan tunu ungui apaj shamushkai;  apaj rijpiga paita apisha wañuchikanchi,” ninushka.  “Chi raigu kuna-ga miranara mana ushasha tukusha tiaunchi.”

 

Shina rimajpiga pagri randi nishka, “Ima rasha kasna kamachij puriuj-ta wuñuchikanguichi?”  Chaimanda kuna maldisia-shka anguichi.  Mana mirana tukushka anguichi.” 

  • facebook
  • Twitter Round
  • googleplus
  • flickr
bottom of page